Το τέλος των "κλειστών" επαγγελμάτων

Στην κατάθεση σχεδίου νόμου, με το οποίο θα ενσωματώνεται στην εθνική νομοθεσία η κοινοτική Οδηγία για το άνοιγμα των λεγόμενων «κλειστών» επαγγελμάτων, προχωρά η κυβέρνηση, σύμφωνα με όσα αποφάσισε στη συνεδρίασή της η Διυπουργική Επιτροπή για την Οικονομία, υπό τον Κώστα Καραμανλή.

Ο αρμόδιος υπουργός Οικονομίας Γιάννης Παπαθανασίου παρουσίασε το νομοσχέδιο, με το οποίο ενσωματώνεται η σχετική οδηγία του 2006 και πρέπει να τεθεί πλήρως σε εφαρμογή, από την 1η Ιανουαρίου του 2010. Αυτό προϋποθέτει ότι το επόμενο εξάμηνο θα καταγραφούν και θα απαλειφθούν όλες οι διατάξεις που εμποδίζουν την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών σε μια σειρά από επαγγέλματα (π.χ. δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, αλλά και βενζινάδικα, φαρμακεία κλπ.). Οπου η κυβέρνηση αποφασίσει να διατηρήσει κάποιους φραγμούς θα πρέπει να το αιτιολογήσει επαρκώς στην Κομισιόν με ειδική έκθεση, διαφορετικά θα παραπεμφθεί στο Ευρωδικαστήριο.

Από την 1η Ιανουαρίου του 2010 με βάση το νόμο θα μπορούν και αλλοδαποί κάτοικοι της Ελλάδας να ασκούν στη χώρα μας διάφορες υπηρεσίες και επαγγέλματα. Η λίστα είναι μεγάλη. Ενδεικτικά, από τα σημαντικότερα επαγγέλματα και υπηρεσίες που απελευθερώνονται, εκτός από αυτά που προαναφέραμε, είναι του μηχανικού, διάφορες συμβουλευτικές υπηρεσίες, λιανικό και χονδρικό εμπόριο, τουριστικές υπηρεσίες, κατασκευαστικές εταιρείες, υπηρεσίες εκπαίδευσης και κατάρτισης κ.ά.

Ο υπουργός Οικονομίας μετά το τέλος της συνεδρίασης δήλωσε ότι «η κυβέρνηση θα καταθέσει σχέδιο νόμου, με το οποίο θα ενσωματώνεται στην εθνική νομοθεσία η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την απελευθέρωση των υπηρεσιών. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση, η οποία, σε πλήρη εξέλιξη, θα συμβάλει στη μείωση των τιμών για τον καταναλωτή, στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, στην οικονομική ανάπτυξη και την αύξηση της απασχόλησης, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για τους νέους. Είναι ένα σημαντικό βήμα που θα βοηθήσει και στην εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας».
Δεν δεσμεύτηκε όμως ο υπουργός για άμεσες αλλαγές και στο πιο... καυτό θέμα, αυτό των «κλειστών» επαγγελμάτων. Οπως είπε, η οδηγία των υπηρεσιών «είναι το πρώτο βήμα. Θα ακολουθήσουν, ύστερα από μελέτη και διάλογο, οι αλλαγές στις κλειστές αγορές και τα κλειστά επαγγέλματα, που δεν περιλαμβάνονται στην οδηγία».

Επίσης, από το 2010 πρέπει να λειτουργήσουν και τα κέντρα εξυπηρέτησης επιχειρηματιών (σε συγκεκριμένα ΚΕΠ) που θα πρέπει με μία μόνο αίτηση να μπορούν να δώσουν όλα τα δικαιολογητικά και τις αδειοδοτήσεις που είναι αναγκαίες για να δραστηριοποιηθεί ένας επαγγελματίας στην Ελλάδα.

Στο επίκεντρο της διυπουργικής βρέθηκαν επίσης η πορεία της οικονομίας και τα νέα μέτρα για τον περιορισμό του ελλείμματος. Ο προβληματισμός στην κυβέρνηση είναι μεγάλος, καθώς, σύμφωνα με την πρώτη εικόνα που έχει το οικονομικό επιτελείο, τα έσοδα το α’ εξάμηνο του έτους δείχνουν μείωση της τάξης του 1%, ενώ οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη την εμφανίζουν να κινείται μεταξύ μηδενικού και αρνητικού προσήμου.

Ανοίγει η πόρτα για την έλευση του... Πολωνού υδραυλικού στην Ελλάδα. Χθες η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι με νομοσχέδιο που θα φέρει στη Βουλή, θα ενσωματώσει στο Εθνικό Δίκαιο την κοινοτική οδηγία Μπολκεστάιν που αποτελεί το πρώτο βήμα για την άρση των περιορισμών παροχής υπηρεσιών από επαγγελματίες κοινοτικών χωρών στην Ελλάδα.

Παράλληλα, προανήγγειλε ότι θα βάλει στο τραπέζι και το άνοιγμα των λεγόμενων «κλειστών επαγγελμάτων» με διάλογο που εκτιμάται ότι θα αρχίσει από τον Σεπτέμβριο.

Η υιοθέτηση της κοινοτικής οδηγίας, που θα πρέπει να ενσωματωθεί στο Εθνικό Δίκαιο έως το τέλος του 2009, σημαίνει ότι αρχίζουν οι διαδικασίες για να αρθούν σταδιακά όλοι οι περιορισμοί που υπάρχουν σήμερα για την εγκατάσταση και παροχή υπηρεσιών από Ευρωπαίους επαγγελματίες στην Ελλάδα. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει σε πρώτη φάση την καταγραφή των περιορισμών αυτών σε μια σειρά επαγγέλματα μεταξύ των οποίων είναι μηχανικοί, αρχιτέκτονες, φοροτεχνικοί, αρτοποιοί, κτηματομεσίτες, εργαζόμενοι σε παιδικούς σταθμούς, ιδιωτικά γηροκομεία, οικιακοί βοηθοί κ.ά. Πρόκειται συνολικά για πάνω από 25 γενικές κατηγορίες επαγγελμάτων, οι οποίες θα περάσουν από κόσκινο για να εντοπισθούν φραγμοί και περιορισμός στην είσοδο αντίστοιχων επαγγελματιών από χώρες της Ε.Ε.

Οι περιορισμοί αυτοί αφορούν, μεταξύ άλλων, και πρόσθετες αδειοδοτήσεις και εγκρίσεις για τους ξένους επαγγελματίες, ενώ θα αξιολογηθούν ακόμη και άλλες προϋποθέσεις που ισχύουν σήμερα για την άσκηση των επαγγελμάτων όπως πληθυσμιακά, χωροταξικά, κατώτατες αμοιβές (π.χ. προβλέπεται σήμερα ανώτατο όριο αριθμού χορήγησης αδειών για αρτοποιεία ανά περιοχή).

Η γενική κατεύθυνση είναι η κατάργηση των περιορισμών αυτών. Ωστόσο, δίνεται η δυνατότητα στα κράτη- μέλη να διατηρήσουν ορισμένους, εφόσον πείσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι λειτουργούν προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος ή της δημόσιας ασφάλειας και υγείας. Να σημειωθεί ότι από την οδηγία Μπολκεστάιν εξαιρούνται τα λεγόμενα στην Ελλάδα «κλειστά επαγγέλματα» όπως είναι οι συμβολαιογράφοι, οι μεταφορείς με οχήματα δημοσίας χρήσεως, τα ταξί, οι φαρμακοποιοί, οι γιατροί, οι δικηγόροι κ.ά.

«Πρώτο βήμα»
Αυτά όμως θα τεθούν στο τραπέζι το επόμενο διάστημα με βάση τις προθέσεις της κυβέρνησης. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γ. Παπαθανασίου, «θα ακολουθήσουν έπειτα από μελέτη και διάλογο, οι αλλαγές στις κλειστές αγορές και τα “κλειστά επαγγέλματα” που δεν περιλαμβάνονται στη λίστα». Ο υπουργός χαρακτήρισε την υιοθέτηση της οδηγίας Μπολκεστάιν ως το «πρώτο βήμα» για την απελευθέρωση των αγορών υποστηρίζοντας ότι θα συμβάλει στη μείωση των τιμών για τον καταναλωτή, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και στην αύξηση της απασχόλησης. Θα πρέπει, πάντως να σημειωθεί ότι το θέμα των «κλειστών επαγγελμάτων» είναι καυτή πατάτα στα χέρια της κυβέρνησης, καθώς αφορά δεκάδες χιλιάδες επαγγελματίες που αναμένεται να αντιδράσουν στον βαθμό που επιχειρηθούν ανατροπές στο ισχύον καθεστώς.

Τα «κλειστά επαγγέλματα»
Η οδηγία Μπολκεστάιν εξαιρεί μια σειρά επαγγελμάτων, τα περισσότερα από τα οποία θεωρούνται στην Ελλάδα «κλειστά», δηλαδή για την παροχή τους απαιτείται ο επαγγελματίας να καλύπτει μια σειρά από κριτήρια, ενώ σε πολλά έχουν καθοριστεί ελάχιστες αμοιβές. Για παράδειγμα, στα κλειστά επαγγέλματα περιλαμβάνονται οι συμβολαιογράφοι (ο αριθμός τους καθορίζεται ουσιαστικά από τον σύλλογό τους, ενώ έχουν θεσπίσει και ελάχιστες αμοιβές), τα ταξί (ο αριθμός των αδειών τους είναι συγκεκριμένος και δεν μπορεί για παράδειγμα ένας επιχειρηματίας να ανοίξει μια επιχείρηση ταξί), οι οδικές μεταφορές με οχήματα δημοσίας χρήσης (φορτηγά βυτιοφόρα δημοσίας χρήσης), οι φαρμακοποιοί (γεωγραφικοί περιορισμοί για το άνοιγμα νέων φαρμακείων και καθορισμός τιμών στα φάρμακα). Για την άρση των περιορισμών εισόδου επαγγελματιών σε αυτούς τους κλάδους πρόκειται, όπως ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Οικονομίας, να πραγματοποιηθεί διάλογος.

Να σημειωθεί πως ορισμένα «κλειστά επαγγέλματα» βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Ειδικότερα διερευνούνται επαγγέλματα στα οποία προβλέπονται κατώτατες αμοιβές. Η Επιτροπή πρόκειται να γνωμοδοτήσει σχετικά με το άνοιγμα των επαγγελμάτων αυτών. Με βάση και τις γνωμοδοτήσεις αυτές θα ληφθούν οι αποφάσεις από την κυβέρνηση.


Νέα κριτήρια για άδειες ασκήσεως επαγγέλματος

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ της εφαρμογής της κοινοτικής οδηγίας, θα εκδοθεί μεγάλος αριθμός αποφάσεων και εγκυκλίων, οι οποίες θα καθορίζουν επακριβώς τα κριτήρια που θα πρέπει να πληροί ο Έλληνας ή ο Ευρωπαίος επαγγελματίας προκειμένου να λάβει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ή άδεια έναρξης λειτουργίας επιχείρησης. Στα πλαίσια αυτής της διαδικασίας θα δοθεί η δυνατότητα στα κράτη- μέλη, και στην Ελλάδα, να επανεξετάσουν τη νομοθεσία τους και στον βαθμό που εμποδίζει την είσοδο επαγγελματιών σε συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους, να την αναθεωρήσουν.

Για παράδειγμα, ένας από τους επαγγελματικούς κλάδους που καλύπτεται από την κοινοτική οδηγία είναι αυτός των φορτοεκφορτωτών σε κεντρικές αγορές και λιμάνια. Για την παροχή της υπηρεσίας απαιτείται ο εργαζόμενος να είναι μέλος του σχετικού σωματείου, ενώ οι αμοιβές του καθορίζονται βάσει νόμου. Κατά τη διαδικασία εφαρμογής της οδηγίας Μπολκενστάιν θα κριθεί αν αυτά τα δυο κριτήρια αποτελούν περιορισμό για την είσοδο στο επάγγελμα ενός Ευρωπαίου πολίτη.

TA NEA