Η μαύρη τρύπα που δεν έγινε ποτέ

Oι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο ανυπομονούσαν να τεθεί σε λειτουργία ο επιταχυντής, γιατί επιτέλους θα είχαν τη δυνατότητα να φτάσουν κοντά στη δημιουργία του κόσμου. Τα πράγματα βέβαια εξελίχθηκαν διαφορετικά. Αντί για μαύρη τρύπα, μια λανθασμένη ένωση έκαψε δύο μαγνήτες και έτσι το ακριβότερο πείραμα Φυσικής στην ιστορία έγινε ατμός και σπίθες.

Όπως διαπιστώθηκε έπειτα από εμπεριστατωμένη έρευνα, το πιο πολύπλοκο και ακριβότερο επιστημονικό όργανο στην ιστορία «ταλαιπωρείται» από χιλιάδες λανθασμένες ηλεκτρικές ενώσεις και μαγνήτες που δεν λειτουργούν σωστά.

Οι βλάβες. Οι μαγνήτες στους οποίους παρουσιάζονται οι βλάβες, χρησιμοποιούνται για να δώσουν ώθηση στα σωματίδια υψηλής ενέργειας που θα ταξιδέψουν μέσα στην κυκλική σήραγγα με μεγάλη ταχύτητα. Το τούνελ έχει διαμέτρο 27 χλμ. και βρίσκεται 100 μ. κάτω από το έδαφος. Μυστηριωδώς όμως πολλοί από τους μαγνήτες έχουν χάσει τη δυνατότητά τους να λειτουργήσουν με τόσο υψηλές απαιτήσεις.

Όπως ανακοίνωσαν αυτή την εβδομάδα οι υπεύθυνοι του CΕRΝ, ο επιταχυντής (ή LΗC όπως είναι τα αρχικά του) θα ξανατεθεί σε λειτουργία γύρω στα μέσα Νοεμβρίου. Δεν θα είναι όμως σε πλήρη ισχύ, όπως ήλπιζαν οι ερευνητές. «Θα αποφασίσουμε αργότερα σε ποιο επίπεδο ισχύος θα λειτουργήσουμε φέτος τον επιταχυντή σωματιδίων», διευκρίνισε ο Τζέιμς Γκίλις, υπεύθυνος ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών.

Επειδή η καθυστέρηση είναι μεγάλη, κάποιοι φυσικοί εγκαταλείπουν το πρόγραμμα, έστω και προσωρινά, για να εργαστούν στο «ανταγωνιστικό» μηχάνημα που βρίσκεται στην Αμερική, τον επιταχυντή Τevatron του Εργαστηρίου Fermi. Και δεν είναι μόνο η καθυστέρηση του τελευταίου χρόνου, είναι και τα 15 χρόνια αναμονής και προετοιμασίας, καθώς και τα 6,3 δισ. ευρώ που έχουν ξοδευτεί για την κατασκευή του.

Θα αργήσει. Οι ειδικοί προβλέπουν πως θα απαιτηθεί αρκετό διάστημα, ίσως και χρόνια, για να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τις δυνατότητες του επιταχυντή. Αποστολή του LΗC είναι να προκαλέσει τη σύγκρουση σωματιδίων με ταχύτητα που πλησιάζει πολύ αυτή του φωτός για να παραχθεί ασύλληπτη ενέργεια. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι χάρη στον επιταχυντή, θα δουν επιτέλους τι συνέβη τη στιγμή που γεννήθηκε το Σύμπαν, θα αποκτήσουν πρόσβαση σε άλλες διαστάσεις, μυθικές, και θα ανακαλύψουν τα σωματίδια που υπάρχουν μόνο στη θεωρία. «Ιερό δισκοπότηρο» είναι το σωματίδιο Χιγκς, ένα από τα πιο μυστήρια και ποθητά στον επιστημονικό κόσμο αντικείμενα προς ανακάλυψη. Το σωματίδιο αυτό, πιστεύεται πως δίνει το δώρο της μάζας σε άλλα στοιχειώδη σωματίδια. Επιπλέον, οι αστρονόμοι ελπίζουν να «δουν» τη μαύρη τρύπα που καταλαμβάνει το ένα τέταρτο του Σύμπαντος.Η έλλειψη επαρκούς ενέργειας στις πρώτες δοκιμές του οργάνου δένει τα χέρια των επιστημόνων και μπορεί να καταστήσει αδύνατη τη διεξαγωγή πολλών πειραμάτων, τα οποία θα μπορούσε να καταλήξουν σε μεγάλες ανακαλύψεις, όπως για παράδειγμα η ύπαρξη διαστάσεων πέραν των ήδη γνωστών στον χώρο και τον χρόνο.

Σε ένα ή δύο χρόνια θα λειτουργήσει στο 100%

ΣΕ ΤΕΣΣΕΡΑ σημεία του επιταχυντή υπάρχουν τεράστιοι ανιχνευτές, όπου θα συγκρούονται μεταξύ τους τα πρωτόνια. Η ενέργεια που θα επιτυγχάνεται σε αυτές τις συγκρούσεις θα φτάνει τα 14 τρισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ (ΤeV) ή 7 ΤeV σε κάθε δέσμη πρωτονίων, δηλαδή θα είναι επτά φορές ισχυρότερη από ό,τι στον δεύτερο μεγαλύτερο επιταχυντή του κόσμου, τον Τevatron του Εργαστηρίου Fermi στις ΗΠΑ. Τελικά όμως, λόγω των τεχνικών προβλημάτων, η ενέργεια δεν θα ξεπεράσει τα τέσσερα τρισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ τον πρώτο χρόνο επαναλειτουργίας του επιταχυντή. Τα ποθητά επίπεδα ενέργειας μπορεί να τα φτάσει έπειτα από ένα ή δύο χρόνια.

Παρά τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις, φυσικοί και στις δύο όχθες του Ατλαντικού πιστεύουν ότι ο επιταχυντής στο CΕRΝ έχει τις δυνατότητες να μας οδηγήσει σε ανακαλύψεις θαυμαστές. Έτσι κι αλλιώς, όπως επισημαίνουν, όλοι οι επιταχυντές είχαν σοβαρά θέματα στο ξεκίνημα.

Από την άλλη, βέβαια, «περιμένουμε 15 χρόνια και θέλουμε να αρχίσει επιτέλους να δουλεύει.

Δεν θα αντέξουμε άλλη καταστροφή», λέει ο Νίμα Αρκάνι- Χαμέντ, θεωρητικός Σωματιδιακής Φυσικής στο Πρίνστον.
ΤΑ ΝΕΑ